Lavur voluntaria da cour e pel cour

26.08.2016

Lavur voluntaria da cour e pel cour

Lavur voluntaria da cour e pel cour

Daspö 35 ons s’ingascha Betta Fedi dad Ardez voluntariamaing per persunas attempatadas ed amaladas in Engiadina Bassa. Cumanzà vaiva tuot culla Società da duonnas dad Ardez. Betta Fedi s’algorda amo bain cur chi d’eira gnü decis cha las duonnas giajain üna jada al mais in visita illa partiziun da fliamaint a l’ospidal da Scuol. I d’eira l’on 1981 cur cha seis ingaschamaint per persunas attempadas ed amaladas ha cumanzà. Intant sun passats daplü da trais decennis e Betta es amo adüna cun corp ed orma da la partida. „A mai faja bain il cour da pudair güdar“, disch la duonna da 69 ons.

Betta nu deriva vairamaing d’ün manster social, ma l’avaina sociala es üna part dad ella. „Eu n’ha adüna gnü plaschair da far alch pella glieud veglia“, quinta l’oriunda Ramoschana. Bundant vainch ons esa i fin cha l’ingaschamaint social da Betta s’ha intensivà. Ils trais uffants d’eiran ourd’chasa cur ch’ella ha cumanzà a tscherchar l’on 2000 a duonnas chi tilla sustegnan cun far lavur voluntaria per attempats ed amalats. Hoz as cumpiglia la gruppa da duonnas dad Ardez da 18 persunas ed es la plü gronda gruppa chi fa visitas illa Chüra a l’ospidal, illa dmura d’attempats ed a Prasas-cher. Betta es quella chi coordinescha las visitas, chi organisescha occurrenzas e chi chüra ils contacts culs respunsabels. Las duonnas chi fan lavur voluntaria sun cumplettamaing differentas. „Be la generaziun giuvna manca“, deplorescha Betta.

Mincha prüm marcurdi dal mais sun las duonnas d’Ardez a Scuol illas trais instituziuns per attempats. Ellas van a spass culs abitants e cullas abitantas, ellas muossan films, fan gös. Minchatant vain fat musica, chantà o dafatta ballà. „No pigliain adüna cun no tuorta o ün oter desert fat svessa e dain lura eir oura cafè“, quinta Betta. In december daja minch’on ün davomezdi d’Advent cun decoraziun e pastinas, in schner vain minchatant organisà ün lotto. Tgnair cumpagnia als attempats es l’intent principal da las duonnas d’Ardez. „Important esa simplamaing cha no sajan qua, eir scha no dain be il man“, ha fat Betta l’experienza. Blera glieud veglia quinta jent da plü bod. Betta e tschellas voluntarias regalan lur temp cun plaschair. «Sainza tuot mias dialas nu pudessa far quista gronda lavur», disch ella. Perquai as inscuntran las duonnas ün fin duos jadas l’on per l’organisaziun.

„Sch’eu sun pro’ls attempats nu n’haja mai prescha dad ir darcheu, là suna sco in ün oter muond“, disch Betta. Ella nu resainta sia lavur sco „lavur gratuita“, anzi, tenor ella profita eir ella dals inscunters illas instituziuns. „Eu fetsch quai pel cour“, disch ella. Implü haja ella fat l’experienza chi’s possa cun pac far grond plaschair als umans. Qua ün stincal, là üna chara remarcha e’ls attempats sun grats e cuntaints. Scha Betta es pro’ls attempats è’la in seis elemaint.

Üna jada l’on s’inscuntran las duonnas d’Ardez ad üna tschaina per barattar lur experienzas e per sezzer insembel da cumpagnia. Ün’experienza cha tuottas fan es cha blera glieud attempada spetta cun brama lur visitas. „Quai fa bain“, disch Betta. Ella svessa nu fa be las visitas illas instituziuns a Scuol, Betta maina eir giantars per glieud amalada ad Ardez. Per quist servezzan ha ella eir organisà ad oters voluntaris, per gronda part sun quai homens pensiunats. I dà temps ingio cha fin set persunas han dabsögn da lur „Pizzakurier“, sco cha Betta nomna il servezzan riond. Ils giantars vegnan preparats da l’hotel „Alvetern“ ad Ardez. Sco rapreschantanta dal lö es la nona dad ot abiadis e tatta d’üna bisabiadia eir amo ingaschada pro la Pro Senectute. Sch’inchün in cumün cumplischa 80 ons es ella üna da las prümas chi va a gratular, sch’inchün es amalà e vess gust da visitas vain Betta, e las almosnas va eir ella a dumandar da chasa in chasa. Stuffa da tuot quist ingaschamaint nun es ella insomma na amo. Sülla dumonda quant lönch ch’ella farà amo lavur voluntaria disch Betta: „Fin intant ch’eu sun buna“.

Anmeldung / Registrierung