Richard Marugg

13.11.2013

Richard Marugg

ÜN SGUARD INAVANT ED ÜN SGUARD INAVO

Guardar inavant illa vita po esser interessant. Ün sguard inavo es plü fascinant, ha daplü tensiun e svaglia algordanzas. Algordanzas dad ot decennis sun colliadas cun emoziuns, cun plaschairs e cun displaschairs. Il prüm guardaina inavo. Eu sun nat amo avant la seguonda guerra mundiala, dit plü precis dal 1935, e creschü sü cun 5 fradgliunzs. Meis genituorrs faivan da paur. Sper la pauraria faiva meis bap eir da vitürin. El d’eira fich indschignaivel e dad el vain nus mats imprais a lavurar pratic, quai chi’ns es gnü bun per tuot nossa vita.

Mia mamma d’eira üna duonna lavuriusa e quieta. Trar sü ses uffants es stat üna geiva e pretensiusa lezcha. Ella manaiva l’economia, cuschinaiva, lavaiva e pezzaiva per tuot la cumpagnia. Insè d’eira mia mamma la paura. Ella giaiva sül fuond e faiva in stalla cur cha meis bap giaiva a dschurnada. Mamma d’eira üna buna cuschinunza e faiva pan da buntà, minch’eivna duos fuornadas. Dad ella n’haja imprais bler, quai chi m’es gnü bun plü tard e pustüt hoz.

A nossa famiglia faivan part eir mia nona, la mamma da nossa mamma e seis frar, nos barba Cla. Ella d’eira üna duonna resoluta, düsada a manar e cu-mandar. Da mia nona vaivan nus respet - na temma - e vain imprais bler. Ella ha muossà a mai a cuschinar e lavurar in economia, ma eir a far per cumond!

Dal 1942 n’haja cumanzà la scoula. Da quel temp m’algorda fich bain. Eu sun adüna i gugent a scoula e nun ha mai gnü difficultats. Ils ons da scoula sun its sco’n füm. Dürant la terza secunadara esa stat da’s decider per ün manster. Hoz nu saja plü da dir perche ch’eu sun gnü magister. Es statta l’influenza dal magister la cuolpa o sun quai stats meis duos tats chi d’eiran magisters, ün a Ftan e tschel a Scuol. Quella jada ed eir amo hoz sun eu grat a meis genituors ch’els m’han pussibiltà da far il seminar a Cuoira.

La recruta n’haja fat davo il quart on dal seminar a Basilea pro la sanità.Davo il seminar superiur vaina fat l’examen da patenta e d’eiran pronts per gnir tschernüts sco magisters. Mia prüma plazza es statta a S-chanf. Là n’ha eu instrui 7 ons sül s-chalin d’immez e duos ons a Cinuos-chel la scoula cum-plessiva cun 6 classas. Dal 1965 suna tuornà a Scuol. Quia n’haja dat 33 ons scoula primara e scoula speciala cun uffants impedits, üna lezcha fich interessants, ma pretensiusa.

Dals magisters gniva spettà chi s’ingaschan per las societats in cumün. Uschè n’ha eu manà a Zuoz ed a Scuol passa trenta ons la società da samaritans. Id m’ha eir toc da diriger 9 ons il cor masdà.

Dal 1959 ans vaina maridats e vain gnü 3 figlias. Dal 1971 vaina surtut üna part da la chasa paterna in Bagnera, tilla vain renovada ed adattada al temp. No vain giodü nossa chasa e’l grond üert. In mia ufficina n’haja passantà indombrablas uras giodond meis hobi principal, las lavuors cun lain. Nos üert n’aja cultivà cun dalet e paschiun, pustüt las fluors.

Mia famiglia m’es adüna statta fich a cour.Nossas figlias sun maridadas e stan in prosma vicinanza. No vain 7 abiadis e 2 bisabiadias. Cun 36 ons ha Anita tschüf astma ed ha pati ferm bod 40 ons ed es statta bler a l’ospidal. Quai ha buollà tuot la famiglia. Grazcha a l’agüd da nossas figlias vaina superà greivas sfidas e vain listess pudü giodair bels ons. Anita ha portà seis destin cun pazienza e dignità.

 

Ed uossa ün sguard inavant.
Daspö duos ons e mez es Anita aint illa sopcha cun roudas. Üna grond’infecziun da la chomma dretta ha sforzà als meidis dad amputar la chomma sur il schnuogl. Eir quista sfida porta ella sainza marmuognar e far rimprovers. La protesa nu po ella portar. Ella es adüna aint illa sopcha, es però cuntainta e grata per tuot quai chi vain fat per ella. Quist cuolp ha collià amo plü ferm tuot la famiglia, no eschan dependetns ün da tschel. La chasada e la chüra dad Anita sun uossa mia lezcha, quai ch’eu fetsch gugent. Cuschinar es adüna stat meis hobi. Mias cugnuschentschas dals samaritans e da la sanità am vegnan bunas pro la chüra. Insembel cullas figlias, la Spitex ed amis giaina scha pussibel mincha di a spass - ed a baiver ün cafè – quai cha nossa mammma gioda fich.

Meis hobis vegnan intant ün pà a la cuorta, Üna jada o tschella schmütscha in ufficina a tambas-char. Il scriver n’haja intant miss dvart, speresch però da pudair darcheu activar.

Che cha l’avegnir ans maina nu savaina, no pigliain mincha di sco cha l’es destinà e provain da far il meglder landroura. Eu speresch bain da pudair viver amo divers ons e star in mia chasa, ma quai nu dependa da mai. Stain cul buonder che cha’l temp maina.

 

Anmeldung / Registrierung