Lüzza Rauch – instancabel e varià
Sia vita intera s’ha ingaschà Lüzza Rauch in differentas funcziuns ed in plüs gremis pella società. Hoz è’l tanter oter apicultur, teatrist e coordinatur dal cafè rumantsch.
Silvicultur d’eira la professiun da Lüzza Rauch. Sülla dumonda perche ch’el vaiva tschernü quist manster respuonda’l: „Per nos silvicultur a Lavin vaiva gronda simpatia ed eu n’ha adüna gnü jent la natüra “. Dimena d’eira il giuven Engiadinais parti da seis cumün patria, vaiva frequentà il gimnasi a la scoula chantunala a Cuoira e vaiva lura fat ün stüdi dad indschegner forestal a l’ETH a Turich. Sia prüma plazza sco silvicultur circuital vaiva’l survgni a Scuol e là è’l restà fin a sia pensiun anticipada cun 60 ons. Quella jada es gnü reorganisà il circul forestal e Lüzza nu laiva plü ün grond müdamaint in sia vita professiunala. „Tschinch ons suna lura stat chasarin fin cha mia duonna es eir gnüda pensiunada – ün’incumbenza difficila“, disch Lüzza cun ün surrier. Cun Silvia ha’l quatter uffants. Il pêr ha desch abiadis.
Ingaschà illa politica
Lüzza s’ha ingaschà sia vit’intera pella società. „Quai d’eira tenor mai ün’incumbenza importanta in connex cul manster“, manaja l’hom da 75 ons. El as haja senti oblià da’s metter a disposiziun pella cumünanza. Uschea d’eira’l commember illa cumischiun da fabrica ed illa cumischiun da planisaziun a Scuol. El d’eira commember da la cumischiun da planisaziun e da meglioraziun da Ftan. Lüzza d’eira eir nouv ons in suprastanza da la Pro Engiadina Bassa, respunsabel pel decastrei planisaziun, e president da la cumischiun d’immundizchas. El ha tanter oter collavurà pro l’introducziun da la taxa da sach. Lüzza d’eira implü ses ons güdisch districtual e plü tard president da la cumischiun da l’avuadia. „La respunsabiltà in quella funcziun d’eira la plü gronda da tuot mias caricas“, manaja Lüzza.
Interessà pel teater
Ma Lüzza nu d’eira be ingaschà illa politica locala. Üna grond’importanza vaiva per el adüna il Club Alpin Svizzer. El d’eira in suprastanza e 17 ons schef da chamonna. „La fin d’eivna pigliaiva cun mai als uffants e lura giaivna a verer da las chamonnas“, s’algorda Lüzza. Ün’otra paschiun da Lüzza es il teater. Daspö chi dà la Gruppa da teater Scuol es Lüzza commember, dimena daspö 30 ons. Divers ons d’eira’l eir president da la società. „Pro’l teater sun tuots enorm differents. I fa impreschiun sco cha la gruppa crescha insembel dürant la preparaziun per üna rapreschantaziun“, disch el. Per el saja üna gronda satisfacziun da pudair spordscher a la populaziun ün tschert giodimaint.
Fascinà dals aviöls
Ün giodimaint resainta Lüzza sch’el es pro seis aviöls. 12 pövels ha l’apicultur. „L’apicultura m’ha fingià adüna interessà“, declera’l. Dal 1994 ha Lüzza surtut sia chamonna d’aviöls. „Daspö mia pensiun m’occuppa intensivamaing cun l’apicultura“, quinta Lüzza. Lavurar culs aviöls, verer sco cha la natüra as sviluppa, quai til fascinescha. „Impustüt davo l’inviern esa mincha jada üna gronda tensiun dad ir a verer che chi han fat“, disch el. L’apicultura d’eira per Lüzza oriundamaing üna metoda per surpuntar il temp da la vita professiunala a la pensiun. „Ma vairamaing nun haja mai gnü il problem ch’eu nu savaiva che far“, disch Lüzza uossa davopro.
Intretschà illa cumünanza
Üna jada l’eivna s’inscuntra a Lüzza i’l cafè „Taverna“ a Scuol. Mincha gövgia ha lö quia la bunura las desch ün inscunter da persunas chi s’interessan pella lingua e cultura rumantscha. Lüzza organisescha e coordinescha ils referats cuorts chi sun la basa pellas discussiuns in rumantsch. „Quists inscunters am paran importants pell’integraziun da persunas chi vegnan pro“, disch Lüzza. La glieud vain jent, es interessada – eir indigens sun regularmaing da la partida. Davart ils temas da la natüra referischa l’anteriur silvicultur lura natüralmaing eir jent svessa.
